Dita Ndërkombëtare e Punëtorëve , e njohur gjithashtu si “Dita e Punës” në disa vende dhe shpesh e referuar si “Dita e Majit” , është një festë e punëtorëve dhe klasave punëtore që promovohet nga lëvizja ndërkombëtare e punëtorëve dhe ndodh çdo vit më 1 maj, ose të hënën e parë të majit.
Tradicionalisht, 1 maji është data e festës evropiane. Në 1889, Kongresi Socialist Ndërkombëtar Marksist u mblodh në Paris dhe themeloi Internacionalen e Dytë si pasuese të Shoqatës së mëparshme Ndërkombëtare të Punëtorëve.
Ata miratuan një rezolutë për një ” demonstratë të madhe ndërkombëtare” në mbështetje të kërkesave të klasës punëtore për tëpunuar tetë orë në ditë . Data 1 maj u zgjodh nga Federata Amerikane e Punës për të përkujtuar një grevë të përgjithshme në Shtetet e Bashkuara, e cila kishte filluar më 1 maj 1886 dhe kulmoi me çështjen Haymarket katër ditë më vonë.
Demonstrata më pas u bë një ngjarje vjetore. Konferenca e Gjashtë e Internacionales së Dytë e vitit 1904 u bëri thirrje “të gjitha organizatave të Partisë Socialdemokrate dhe sindikatave të të gjitha vendeve që të demonstrojnë në 1 maj për vendosjen ligjore për tetë orë punë në ditë , për kërkesat klasore të proletariatit dhe për paqen universale ”.
1 maji, ose e hëna e parë e majit, është një festë publike kombëtare në shumë vende, në shumicën e rasteve si “Dita Ndërkombëtare e Punëtorëve”. Disa vende festojnë Ditën e Punës në data të tjera të rëndësishme për ta, të tilla si Shtetet e Bashkuara dhe Kanadaja, të cilat festojnë Ditën e Punës të hënën e parë të shtatorit
Më 21 prill 1856, gurgdhendësit australianë në Victoria ndërmorën një ndalesë masive si pjesë e lëvizjes tetë-orëshe të ditës së punës. 1 maji u zgjodh si Dita Ndërkombëtare e Punëtorëve për të përkujtuar aferën Haymarket të vitit 1886 në Çikago . Në atë vit, duke filluar nga 1 maji, pati një grevë të përgjithshme për ditën e punës tetë-orëshe.
Më 4 maj, policia veproi për të shpërndarë një tubim publik në mbështetje të grevës kur një person i paidentifikuar hodhi një bombë. Policia është kundërpërgjigjur duke qëlluar mbi punëtorët.
Ngjarja çoi në vdekjen e shtatë oficerëve të policisë dhe të paktën katër civilëve; gjashtëdhjetë policë u plagosën, si dhe njëqind e pesëmbëdhjetë civilë. Qindra liderë dhe simpatizues të punës u arrestuan më vonë dhe katër u ekzekutuan me varje, pas një gjyqi që u pa si një dështim i drejtësisë .
Në 1889, takimi i parë i Internacionales së Dytë u mbajt në Paris , pas një propozimi të Raymond Lavigne që bënte thirrje për demonstrata ndërkombëtare në përvjetorin e 1890 të protestave të Çikagos.
Më 1 maj 1890, thirrja inkurajoi demonstratat e Ditës së Majit që u zhvilluan në Shtetet e Bashkuara dhe në shumicën e vendeve të Evropës. Demonstrata u mbajtën gjithashtu në Kili dhe Peru. Dita e Majit u njoh zyrtarisht si një ngjarje vjetore në kongresin e dytë ndërkombëtar në 1891.
Në Shtetet e Bashkuara dhe Kanada, Dita e Punës , u propozua për herë të parë në vitet 1880. Në 1882, Matthew Maguire , një makinist , propozoi për herë të parë një festë të Ditës së Punës të hënën e parë të shtatorit ndërsa shërbente si sekretar i Unionit Qendror të Punës (CLU) të Nju Jorkut. Të tjerë argumentojnë se u propozua për herë të parë nga Peter J. McGuire i Federatës Amerikane të Punës në maj 1882, pasi dëshmoi festivalin vjetor të punës të mbajtur në Toronto , Kanada . Në 1887,Oregon ishte shteti i parë i Shteteve të Bashkuara që e bëri atë një festë zyrtare publike .
Në kohën kur u bë një festë zyrtare federale në 1894, tridhjetë shtete të SHBA-së festuan zyrtarisht Ditën e Punës. Kështu që nga viti 1887 në Amerikën e Veriut, Dita e Punës ishte një festë zyrtare, por në shtator, jo më 1 maj.
1 Maji ka qenë një pikë qendrore për demonstratat e grupeve të ndryshme socialiste, komuniste dhe anarkiste që nga Internacionalja e Dytë. 1 Maji është një nga festat më të rëndësishme në vendet komuniste si Kina , Vietnami , Kuba , Laosi , Koreja e Veriut dhe vendet e ish -Bashkimit Sovjetik.
