Disa vende anëtare të BE kërkuan të martën (21 maj) që blloku të nisë negociatat e anëtarësimit me Ukrainën dhe Moldavinë deri në fund të qershorit, por disa pengesa teknike dhe politike mbeten për marrjen e vendimit.
Pasi BE-ja mori vendimin politik për të hapur bisedimet e pranimit me Ukrainën dhe Moldavinë në dhjetor, të dy vendet filluan proceset e tyre përkatëse të shqyrtimit për të vlerësuar se cilat ligje kombëtare duhet të përputhen me legjislacionin aktual të bllokut, të ashtuquajturat acquis.
Por për të filluar zyrtarisht negociatat, vendet anëtare të BE-së duhet të nënshkruajnë ende një kornizë formale negociuese për procesin, të propozuar nga Komisioni Evropian në mars.
Fillimisht, zyrtarët e BE-së kishin shpresuar se Konferenca e parë Ndërqeveritare (IGC) mund të ishte mbajtur menjëherë pas marsit pasi procesi i shqyrtimit mund të kryhet paralelisht me IGC-në e parë dhe nuk ka nevojë të jetë i plotë për të thirrur një takim të tillë.
Gati gjysma e vendeve anëtare të BE-së mbështesin mbajtjen e një IGC nën presidencën belge të Këshillit të BE-së, e cila përfundon më 30 qershor, sipas shënimeve të takimit të brendshëm të parë nga Euractiv në fillim të këtij viti.
Sipas diplomatëve të BE-së, shpresa e shumë njerëzve ishte të përfundonin shqyrtimin përpara presidencës hungareze të BE-së në gjysmën e dytë të këtij viti, për të shmangur ‘politizimin e tepërt’ të çështjes gjatë qëndrimit të Budapestit në krye të BE-së.
Duke folur në Bruksel, Ministri i Çështjeve të BE-së të Francës, Jean-Noel Barrot, bëri thirrje për “hapjen efektive të negociatave” përpara përfundimit të presidencës së rradhës të Belgjikës në fund të qershorit.
Data e fundit e mundshme e shpallur nga presidenca belge është tani 25 qershori, dy ditë përpara samitit të qershorit të BE-së, konfirmuan disa diplomatë të BE-së.
Nëse kjo ndodh, Kievi dhe Kishinau shpresojnë të hapin negociatat për të ashtuquajturin ‘grup negociator’ të parë në kapitullin ‘themelore’, i cili përfshin çështje që lidhen me drejtësinë, të drejtat themelore, sundimin e ligjit, prokurimin publik, në fillim të vitit 2025.
Megjithatë, pjesa e dytë e procesit të shqyrtimit, ku vendet kandidate duhet të paraqesin se sa të përafruara janë, është shumë teknike dhe mund të zgjasë ende deri në fund të këtij viti, thonë zyrtarët e BE.
Diplomatët e BE-së gjithashtu kanë frikë se Hungaria mund të pengojë përparimin në bisedimet e pranimit kur të marrë presidencën në korrik.
Budapesti gjatë muajve të fundit ka argumentuar se Ukraina po merrte trajtim preferencial pavarësisht se nuk përmbushte kriteret e kërkuara, duke përfshirë mosmarrëveshjen e tyre dypalëshe mbi të drejtat e pakicave kombëtare.
Përtej Hungarisë, qeveria e re holandeze e ekstremit të djathtë të Geert Wilders mund të jetë potencialisht një pengesë pasi ka të ngjarë të jetë më pak miqësore ndaj zgjerimit.
Megjithatë, fillimi i negociatave do ta vendoste Kievin vetëm në fillimin e atij që ka të ngjarë të jetë një proces reformash një dekadë, përpara se ai të mund të bëhet përfundimisht anëtar.
